Στις
21 Φεβρουαρίου του 1952, σε μαχητική μαζική
διαδήλωση στο πανεπιστήμιο της Ντάκα,
στο Μπαγκλαντές, σκοτώθηκαν από την
αστυνομία πολλοί από τους φοιτητές που
διαδήλωναν για να αναγνωρισθεί η μητρική
τους γλώσσα, η Βεγγαλική, που κάποιοι
επιχειρούσαν να αποβάλλουν από το
πανεπιστήμιο και να την αντικαταστάσουν
με μια γλώσσα πιο «μεγάλη» ομιλούμενη
από τους ισχυρούς, από την ελίτ εκείνης
της εποχής.
Πρόκειται
για διαμάχη που επαναλαμβάνεται συνεχώς,
με διάφορες μορφές, σε όλο τον κόσμο,
όχι μόνο στη Βεγγάλη. Για παράδειγμα,
προσφάτως, στις 29/9/2015, το ολλανδικό
κοινοβούλιο ενέκρινε ένα σχέδιο για
τον σε ένα βαθμό περιορισμό της ολλανδικής
γλώσσας στα δημοτικά σχολεία, προς
όφελος της Αγγλικής.
Σε
όλες αυτές τις περιπτώσεις επικρατεί
η ίδια λογική: «επειδή είμαι ο δυνατός,
καλύτερα εσύ να μη μιλάς και αν θελήσεις
να μιλήσεις κάνε το στη δική μου γλώσσα!».
Όμως, από την άλλη, οι πιο ειδικοί, οι
γλωσσολόγοι, (π.χ. ο σπουδαίος Ken Hale) λένε
πως: «όταν μία γλώσσα πεθαίνει, χάνεται
μεγάλος πνευματικός πλούτος, είναι σαν
κάποιος να έριξε μια βόμβα στο μουσείο
του Λούβρου».
Εκτός
από την κοινωνική αδικία που συντελείται,
όταν η μητρική γλώσσα κάποιου περιφρονείται,
πρέπει να έχουμε συνείδηση του γεγονότος
ότι η βιολογική και γλωσσική διαφορετικότητα
είναι αδιαχώριστες, αλληλένδετες και
εξαρτημένες η μία από την άλλη. Με την
απώλεια της γλωσσικής διαφορετικότητας
προκύπτει απώλεια και των παραδοσιακών
γνώσεων, εντελώς απαραίτητων για τη
βιώσιμη βιοποικιλία για τη ζωή. (1. Τελική
διακήρυξη, 64η διάσκεψη των Ηνωμένων
Εθνών για τις ΜΚΟ, Βόννη, 2011 και 2.
Terralingua).
Στις
17 Νοεμβρίου 1999, η UNESCO ανεκήρυξε την 21η
Φεβρουαρίου «Παγκόσμια Ημέρα της
Μητρικής Γλώσσας». Επίσης, το 2007, η Γενική
Συνέλευση του Ο.Η.Ε., κάλεσε τα κράτη
μέλη να «εργασθούν για τη διατήρηση και
την προστασία όλων των γλωσσών που
χρησιμοποιούνται από τους λαούς του
κόσμου», ανακηρύσσοντας ταυτοχρόνως
το έτος 2008 «Διεθνές Έτος των Γλωσσών».
Το
2014 η UNESCO δημοσίευσε στον ιστότοπό της
και στη διεθνή γλώσσα Εσπεράντο το
σχετικό με την επέτειο μήνυμα τής Γενικής
Διευθύντριας Ιρίνας Μπόκοβα.
Αυτό
συνέβη γιατί η διεθνής αυτή γλώσσα, η
Εσπεράντο, έχει απόλυτη σχέση με την
επέτειο γιατί οι βασικές αξίες που αυτή
σηματοδοτεί, η πολυγλωσσία και το
δικαίωμα κάθε ανθρώπου να χρησιμοποιεί
τη μητρική του γλώσσα, είναι επίσης
αυτές που η εσπεραντική κίνηση
υπερασπίζεται. Οι εσπεραντιστές, θέλουν
να μη χαθεί καμία γλώσσα, θέλουν όλες
οι γλώσσες να επιζήσουν, να υπάρξει
απόλυτος σεβασμός στα γλωσσικά δικαιώματα
όλων, και να επικρατήσει στον κόσμο
γλωσσική δικαιοσύνη. Έτσι, εδώ και πολλά
χρόνια, ο Παγκόσμιος Εσπεραντικός
Σύλλογος (Universala Esperanto-Asocio) επισήμως
γιορτάζει αυτή τη σημαντική ημέρα,
μεταξύ άλλων και για να υπογραμμίσει
ότι η Εσπεράντο, δεν αποσκοπεί στη μείωση
ή κατάργηση των μητρικών γλωσσών, πράγμα
που επιτυγχάνεται με την υποχρεωτική
εκμάθηση και χρήση των γλωσσών των
μεγάλων οικονομικών και στρατιωτικών
δυνάμεων.
Η
Εσπεράντο, μόνη ουδέτερη γλώσσα που
προσφέρεται για την ισότιμη επικοινωνία
μεταξύ αλλοεθνών, αποτελεί στην
πραγματικότητα μέσον προστασίας των
μητρικών γλωσσών, όπως εύστοχα είπε η
Πρόεδρος (1980-1996) της Ισλανδίας Vigdis
Finnbogadottir: «είναι πια καιρός τα έθνη να
κατανοήσουν, ότι μια ουδέτερη γλώσσα
θα μπορούσε να γίνει ένα πραγματικό
πρόχωμα για τον πολιτισμό τους ενάντια
στη μονοπωλιακή επίδραση μόνο μιας ή
δύο εθνικών γλωσσών, πράγμα που σήμερα
όλο και περισσότερο γίνεται φανερό.
Ειλικρινά ελπίζω, ότι η Εσπεράντο γρήγορα
θα προωθηθεί, έτσι ώστε να βοηθήσει όλα
τα έθνη του κόσμου».
Ίσως
κάποιοι αναρωτιούνται ακόμα: "γιατί
ακριβώς την Εσπεράντο;". Ο λόγος είναι
απλός, η Εσπεράντο είναι κοινή, ανήκει
το ίδιο σε όλους, δεν είναι γλώσσα των
ολίγων ισχυρών, πίσω της δεν υπάρχουν
κράτη, οικονομικά συστήματα, ιμπεριαλιστικές
επιδιώξεις, δεν υπάρχουν συμφέροντα,
λαοί που θα ενδιαφέρονταν να επιβληθούν
σε άλλους λαούς, να επηρεάσουν και να
νοθεύσουν τον πολιτισμό τους, να
εξαφανίσουν τις γλώσσες τους, να
κατακτήσουν τις αγορές τους ή ό,τι άλλο.
Πίσω από την Εσπεράντο υπάρχουν μόνο
καλοπροαίρετοι άνθρωποι που έχουν στόχο
τους τη δικαιοσύνη για όλους τούς
πολιτισμούς και όλες τις γλώσσες,
άνθρωποι που επιθυμούν την ελεύθερη
επικοινωνία, την αλληλοκατανόηση,
επομένως τη διαρκή ειρήνη μεταξύ των
λαών.
Η
Εσπεράντο δεν αντικαθιστά ούτε καταργεί
τις εθνικές γλώσσες, προσφέρεται ως
μέσον συνενόησης μόνο μεταξύ αλλόγλωσσων
ανθρώπων, έτσι οι μητρικές γλώσσες όλων,
μικρών ή μεγάλων εθνών, μένουν ανεπηρέαστες,
ανόθευτες, το ίδιο και ο πολιτισμός κάθε
λαού, κάθε έθνους.
Επομένως,
η Εσπεράντο βοηθά όλους να διατηρήσουν
τη γλώσσα τους. Αυτό είναι το σαφές
μήνυμα που θέλουν να στείλουν σε όλο
τον κόσμο οι εσπεραντιστές, την 21η
Φεβρουαρίου.
Γνωρίστε
τη διεθνή γλώσσα Εσπεράντο: www.esperanto.gr,
www.esperanto.net
